Η ενθουσιώδης υποδοχή των Αθηναίων στον Ουίνστον Τσώρτσιλ (Φεβρουάριος 1945)

 

Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ υποδέχεται με υπόκλιση τον βασιλιά Γεώργιο Β’

Είναι γνωστή η επίσκεψη στην Ελλάδα του τότε ηγέτη της Μεγάλης Βρετανίας Winston Churchill (1874–1965) ανήμερα των πιο αιματηρών Χριστουγέννων στη νεότερη ελληνική Ιστορία με το σκεπτικό της πολιτικής λύσης, αλλά και την εμψύχωση των στρατιωτών του στις επιχειρήσεις εναντίον των ελασιτών. Εκείνη η επίσκεψη σημαδεύτηκε από τη μη ολοκληρωμένη επιχείρηση της ανατίναξης του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρετανία» που οργανώθηκε από τον ΕΛΑΣ Αθηνών.

Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ ξαναεπισκέφθηκε την Αθήνα δύο μέρες μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας που υπογράφτηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1945 και η οποία συνέπεσε με τη διάσκεψη της Γιάλτας που επικύρωσε την προσάρτηση της Ελλάδας στο «άρμα» της Δύσης.

Στα πλάνα εμφανίζεται και ο αρχιστράτηγος των αγγλικών και ελληνικών ενόπλων δυνάμεων Ρόναλντ Σκόμπι (Ronald Scobie 1893-1969) να συνομιλεί με τον Τσώρτσιλ του οποίου η κόρη Σάρα Τσώρτσιλ (Sarah Churchill 1914-1982) στέκεται παραδίπλα ντυμένη με στρατιωτική στολή.

Έκδηλο το ενδιαφέρον και από τον ξένο τύπο (The Advertiser – Australian Associated Press)

Στη λιγόωρη παρουσία του βρετανού πρωθυπουργού στην ελληνική πρωτεύουσα αναφέρεται και σε προκύρηξη της η ΕΠΟΝ.

Από προκύρηξη της Ε.Π.Ο.Ν. με ημερομηνία σύνταξης 15-2-1945

Εκείνο το απόγευμα του Φλεβάρη πλήθος απλών πολιτών που ήλπιζαν για το οριστικό τέλος της εμφύλιας διαμάχης, αλλά και εθνικόφρονες μαζί με υποστηρικτές της μοναρχίας συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Συντάγματος για να υποδεχθουν θερμά τον ηγέτη της Βρετανικής Αυτοκρατορίας που ταξίδεψε από την Κριμαία για να ενημερώσει τον αντιβασιλέα-αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό, τον στρατηγό Νικόλαο Πλαστήρα κι άλλους αξιωματούχους του αστικού καθεστώτος και κυρίως να καθορίσει τις εξελίξεις στη μεταδεκεμβριανή περίοδο με γνώμονα το συμφέρον της πατρίδας του.

Το ρεπορτάζ αναφέρει ότι 20.000 εώς 25.000 αθηναίοι και αθηναίες (ίσως και παραπάνω, παρατηρώντας τα πλάνα) που δεν άφηναν επί τρία λεπτά τον ηγέτη των συμμαχικών δυνάμεων να «ομιλήσει εκ της εκρήξεως του πλήθους». Μιλώντας από μικρόφωνο ο Ουίνστον Τσώρτσιλ (και μέσω μεγαφώνου ο διερμηνέας) δήλωσε ότι «η αυγή είναι λαμπρή και το σκοτάδι κυλά μακρυά. Μέγα μέλλον απλώνεται πάνω από τη χώρα σας». Υπερήφανος για τον αγώνα που έδωσαν οι βρετανοί στρατιώτες τον Δεκέμβρη του ’44, «προστατεύοντας την αθάνατη πόλη από τη βίαν και την αναρχίαν» μίλησε για «παρεξήγηση» και «κακή ερμηνεία του ό,τι συνέβη εις Αθήνας», όμως «η κατάσταση καθαρίζει δια να φανεί ο μεγάλος ρόλος που παίζει η Ελλάς». Και συνεχίζει: «Η ελευθερία, η ευδαιμονία, η ευτυχία του ελληνικού έθνους είναι προσφιλής σε όλα τα έθνη της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.[…] Εκ βάθους καρδιάς ελπίζω η Ελλάς θα λάβει την πρέπουσα θέση της μεταξύ των νικητών και μεταξύ των εθνών τα οποία υπέφεραν κατά τον παρόντα πόλεμο. Ας επικρατήσει το δίκαιον, ας πεθάνουν όλοι οι αγώνες οι ενδοκομματικοί, ας σιγήσουν τα πάθη, ας επικρατήσει η ενότης. Η Ελλάς να ζήσει αιωνίως.»

Αυτή η ιστορική ομιλία ξεχάστηκε στο βάθος του χρόνου επειδή οι ευχές και οι προβλέψεις του Ουίνστον Τσώρτσιλ για το μέλλον της Ελλάδας διεψεύστηκαν σύντομα με τον χειρότερο τρόπο.

Σημ: Στην εγγλέζικη αποστολή συμμετείχε και ο για τρεις δεκαετίες υπουργός εξωτερικών Άντονυ Ήντεν (1897–1977) ο οποίος έιχε επισκεφθεί την Αθήνα για πρώτη φορά, τέσσερα χρόνια νωρίτερα.

Πηγές:

1. Εφημερίδα «Πελοπόννησος» Πέμπτη 15 Φεβρουαρίου 1945

2. Εφημερίδα «The Advertiser» (Αδελαΐδα – Αυστραλία) Παρασκευή 16 Φεβρουαρίου 1945 (σελ.7)

3. The Associated Press (AP)

4. Αρχεία «ΑΣΚΙ»